تفاوت عفونت های ویروسی و باکتریایی

باکتری ها و ویروس ها علت بروز بسیاری از عفونت ها و بیماری ها به شمار می روند. اما سؤالی که مطرح می شود این است که این دو نوع ارگانیسم چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟
 
باکتری ها میکروارگانیسم های کوچکی هستند که از یک سلول واحد تشکیل شده اند. آنها بسیار متنوع هستند و می توانند انواع زیادی از اشکال و ویژگی های ساختاری داشته باشند. باکتری ها می توانند تقریباً در هر محیط قابل تصور، از جمله درون و یا روی بدن انسان زندگی کنند.
 
با این حال، فقط تعداد معدودی از باکتری ها باعث ایجاد عفونت و بیماری در انسان می شوند. به این باکتری ها، باکتری های بیماری زا گفته می شود.
 
ویروس ها نوع دیگری از میکروارگانیسم های کوچک هستند و حتی اندازه شان از باکتری ها نیز کوچکتر است. ویروس ها نیز مانند باکتری ها، بسیار متنوع بوده و اشکال و ویژگی های متنوعی دارند.
 
ویروس ها در واقع موجوداتی انگلی هستند. این بدان معنی است که آنها به سلولهای زنده یا بافتی نیاز دارند که در آن رشد کنند. ویروس ها می توانند با استفاده از اجزای سلول های شما رشد و تکثیر نموده و به سلولهای بدنتان حمله کنند. برخی ویروس ها حتی سلول های میزبان را نیز به عنوان بخشی از چرخه زندگی خود از بین می برند.
 

بسیاری از بیماری های باکتریایی مسری هستند، به این معنا که از فردی به فرد دیگر منتقل می شوند. روش های زیادی برای سرایت این نوع بیماری ها وجود دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
 
- تماس نزدیک مانند بوسیدن و لمس کردن، با فردی که به یک بیماری باکترایی مبتلا است.
- تماس با مایعات خارج شده از بدن فرد مبتلا، خصوصاً در هنگام رابطه جنسی و یا در معرض سرفه و یا عطسه او قرار گرفتن.
- انتقال بیماری از مادر به بچه در دوران بارداری و یا هنگام زایمان.
- تماس با سطوح آلوده مانند دستگیره های در و شیر آب و سپس دست زدن به صورت، بینی و یا دهان.
 
باکتری ها علاوه بر انتقال انسان به انسان، می توانند از طریق نیش حشرات نیز منتقل شوند. بعلاوه مصرف آب و یا غذای آلوده نیز می تواند موجب ابتلای فرد به بیماری های باکترایی شود.
 

برخی نمونه های عفونت های باکتریایی از این قرارند:
 
- گلودرد استرپتوکوکی
- عفونت مجاری ادراری
- مسمومیت غذایی باکتریایی
- سوزاک
- بیماری سل
- مننژیت باکتریایی
- سلولیت
- بیماری لایم
- کزاز
 

بسیاری از بیماری های ویروسی مانند بیماری های باکتریایی، مسری هستند. آن ها می توانند به طُرُق مختلفی از فردی به فرد دیگری منتقل شوند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
 
- تماس نزدیک با فرد مبتلا به عفونت ویروسی
- تماس با مایعات خارج شده از فرد مبتلا به عفونت ویروسی
- انتقال از مادر به بچه در دوران باردرای و یا هنگام زایمان
- تماس با سطوح آلوده به ویروس
 
همچنین بیماری های ویروسی مانند بیماری های باکتریایی می تواند توسط نیش حشرات و یا مصرف آب و غذای آلوده، فرد را مبتلا کنند.
 

در ادامه برخی از شایع ترین بیماری های ویروسی را خدمت شما خواننده عزیز راسخون بیان می کنیم:
 
- آنفلوآنزا
- سرماخوردگی
- گاستروانتریت ویروسی
- آبله مرغان
- سرخک
- مننژیت ویروسی
- زگیل
- ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
- هپاتیت ویروسی
- ویروس زیکا
- ویروس نیل غربی
 

برخی اوقات، پزشک با توجه به سابقه پزشکی شما و علائم کنونی، می تواند بیماری شما را تشخیص دهد.
 
به عنوان مثال بیماری هایی مانند سرخک یا آبله مرغان دارای علائم بسیار مشخصی هستند که با یک معاینه بدنی به سادگی قابل تشخیص هستند.
 
از سویی اگر یک بیماری در یک فصل سال و یا یک منطقه، شیوع داشته باشد، احتمالاً پزشک با مشاهده علائم و تطبیق آن ها با بیماری شایع، همان تشخیص را در مورد فرد مبتلا خواهد داد. برای مثلا آنفلوآنزای فصلی و یا کووید 19.
 
ممکن است در برخی موارد نیاز به تشخیص های آزمایشگاهی باشد. در این روش ها می توان از نمونه های زیر استفاده نمود:
 
- خون
- مخاط یا خلط
- ادرار
- مدفوع
- پوست
- مایع مغزی نخاعی
 

آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شوند. امروزه آنتی بیوتیک های متنوعی در بازار دارویی جهان وجود دارد، اما وظیفه همه آن ها جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری هاست. آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های ویروسی مفید نیستند.
 
در حالی که آنتی بیوتیک ها تنها بر روی بیماری های باکتریایی مؤثر هستند، بسیاری از افراد در هنگام ابتلا به بیماری های ویروسی، آنتی بیوتیک مصرف می کنند. مصرف آنتی بیوتیک نه تنها در درمان بیماری های ویروسی بی تأثیر است، بلکه می تواند مقاومت بدن به آنتی بیوتیک ها را افزایش دهد.
 
مصرف زیاد و بی مورد آنتی بیوتیک موجب می شود که باکتری ها می توانند در برابر آنتی بیوتیک ها مقاومت نموده و به حیات خود ادامه دهند.
 
اگر به خاطر ابتلا به یک بیماری باکتریایی برای شما آنتی بیوتیک تجویز شد، حتی اگر پس از دو روز احساس کردید بهتر شده اید، باز هم لازم است دوره درمان را کامل کنید. قطع زودهنگام دارو موجب می شود باکتری های بیماری زا به طور کامل نابود نشوند.
 

متأسفانه برای بیشتر بیماری های ویروسی درمان مشخص و خاصی وجود ندارد.  معمولاً در درمان بیماری های ویروسی بر روی کنترل علائم، مانند تب و درد، تمرکز می شود. برخی از درمان های مرتبط با بیماری های ویروسی از این قرارند:
 
- مصرف به اندازه مایعات برای پیشگیری از کاهش آب بدن
- استراحت کافی
-  مصرف داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن، برای کاهش درد و تب
- مصرف داروهای ضد آبریزش و گلو درد
 

در برخی موارد ممکن است پزشک برای شما داروهای ضد ویروس تجویز نماید. این داروها می توانند چرخه حیات ویروس ها را متوقف نمایند. اوسلتامیویر برای درمان آنفلوآنزا و والاسیکلوویر برای درمان تب خال، نمونه هایی از داروهای ضد ویروسی به شمار می روند.
 
منبع: سایت هلث لاین